Wznowienie granic działki

Granice działki często ulegają zatarciu i nie zawsze muszą odpowiadać temu, co wynika z posadowionego ogrodzenia.

Dlaczego w sytuacji nabywania nieruchomości pod inwestycję warto postarać się o wznowienie granic działki? Na to pytanie udzielimy odpowiedzi w niniejszym wpisie.

Na wstępie należy wskazać, czym tak naprawdę jest postępowanie o wznowienie granic. Kwestie te reguluje ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne w rozdziale szóstym tej ustawy zatytułowanym „Rozgraniczenie nieruchomości”.

W pierwszej kolejności wyjaśnijmy jednak różnicę między postępowaniem rozgraniczeniowym, a postępowaniem w przedmiocie wznowienia granic działki. Zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego: „Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów”. Natomiast o wznowieniu granic działki stanowi art.39 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią: „Przesunięte, uszkodzone lub zniszczone znaki graniczne, ustalone uprzednio, mogą być wznowione bez przeprowadzenia postępowania rozgraniczeniowego, jeżeli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich pierwotnego położenia. Jeżeli jednak wyniknie spór co do położenia znaków, strony mogą wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie sprawy”.

Mając na względzie wskazane wyżej definicje, najprościej rzecz ujmując, różnica między rozgraniczeniem a wznowieniem granic działki polega na tym, iż postępowanie rozgraniczeniowe prowadzone jest wówczas, gdy nie ma danych pozwalających na ustalenie przebiegu granicy nieruchomości, a przebieg granic jest sporny. Natomiast postępowanie o wznowienie granic działki ma natomiast na celu jedynie ponowne fizyczne naniesienie granic działki poprzez oznaczenie punktów granicznych – granica jest do ustalenia na podstawie danych z ewidencji.

Oba postępowania, tj. rozgraniczeniowe oraz o wznowienie granic działki, składają się z dwóch etapów (administracyjnego i sądowego). Organem właściwym w etapie administracyjnym postępowania jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Czynności ustalania przebiegu granic wykonuje natomiast geodeta upoważniony przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Przy ustalaniu przebiegu granic bierze się pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. Jeżeli brak jest danych, o których mowa powyżej, lub są one niewystarczające albo sprzeczne, ustala się przebieg granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy.

W razie sporu co do przebiegu linii granicznych geodeta nakłania strony do zawarcia ugody –wówczas strony mogą ustalić zgodną granicę pomiędzy działkami i taki stan uznany będzie za prawny, bowiem ugoda zawarta przed geodetą posiada moc ugody sądowej. W sytuacji gdy strony postępowania nie dojdą jednak do porozumienia, sprawa trafia do sądu rejonowego właściwego ze względu na położenie nieruchomości, który przedmiotową sprawę rozpatruje w trybie nieprocesowym.

Mając na względzie wskazane powyżej uwagi, w sytuacji, gdy nieruchomość, którą jesteśmy zainteresowani, nie jest ogrodzona i nie ma widocznych znaków granicznych albo mimo ogrodzenia mamy informacje, że sąsiedzi zgłaszają jakiekolwiek roszczenia wobec nieruchomości, warto ustalić ze sprzedawcą, by przeprowadził postępowanie o wznowienie granic, celem naniesienia znaków granicznych.

Wówczas będziemy mieć pewność że po nabyciu działki nikt nie będzie kwestionował przebiegu granic działki będącej przedmiotem umowy. Jest to również moment, w którym ewentualne roszczenia osób trzecich mogą zostać ujawnione, co też może pozwolić uniknąć problemów w przyszłości.

Obowiązek przeprowadzenia postępowania w przedmiocie wznowienia znaków granicznych (granicy), można nałożyć na sprzedawcę w przedwstępnej umowie sprzedaży i od tej kwestii uzależnić zawarcie umowy przyrzeczonej.